Người lập Thư viện Hồng Châu

“Tôi yêu sách và muốn chia sẻ tình yêu ấy với nhiều người. Như một câu thơ, “mong con người sống nhân từ cùng nhau” (trong tập thơ Cùng nhau nhân từ – NXB Văn học 2018), thì việc chia sẻ tri thức, cùng nhau đọc sách, tôi nghĩ cũng góp phần tôn bồi, gieo mầm thiện sẵn có trong mỗi người”.

Đó là tâm sự của nhà báo, nhà thơ trẻ Khúc Hồng Thiện, hậu duệ của Anh hùng dân tộc Khúc Thừa Dụ. Từ ý tưởng ấy, từ những ấp ủ bấy lâu, ngày 5/8/2018, Thư viện Hồng Châu được lấy theo tên cổ của quê hương, nơi họ Khúc từ hơn ngàn năm trước dấy nghiệp, chính thức đi vào hoạt động, trở thành một trong những thư viện cộng đồng hiệu quả cho bạn đọc địa phương và có sức lan toả mạnh mẽ.

“Hãy đọc, sách là túi khôn của nhân loại”

Vốn thích đọc sách lại yêu văn chương, mong muốn theo đuổi nghiệp chữ nghĩa, vượt lên những gian khó của hoàn cảnh, năm 2007, khi bước sang tuổi 24, chàng trai quê xứ nhãn (Hưng Yên) Khúc Hồng Thiện mới thi đại học và đỗ ngay vào Trường Viết văn Nguyễn Du, thuộc Đại học Văn hoá Hà Nội. Ra trường anh về công tác tại Báo Nhân Dân.

Cái nghèo và nghị lực vượt khó vươn lên từ chữ nghĩa đã khiến Thiện ấp ủ mong muốn mọi người dân, nhất là các bạn trẻ được tiếp cận với sách, được đọc và đọc thật nhiều vì “sách là túi khôn của nhân loại”.

Ý tưởng mở thư viện cũng nung nấu từ những năm tháng nhọc nhằn ấy cùng với sự động viên của người vợ hiền. Thiện đã giữ gìn, tích lũy được nhiều sách vở, cả mua và được bạn bè tặng, sẵn căn nhà nhỏ nằm trên mảnh vườn quê của tổ tiên để lại, anh sửa sang và dành toàn bộ không gian này làm thư viện.

Hồng Châu là tên cổ vùng đất quê anh, nơi phát tích họ Khúc Việt Nam, nơi vị Anh hùng dân tộc Khúc Thừa Dụ dấy nghiệp (năm 905), đặt nền móng cho nền độc lập lâu dài của đất nước, kết thúc nghìn năm Bắc thuộc. Hồng Châu được Thiện đặt làm tên thư viện mang ý nghĩa giáo dục các thế hệ trẻ hôm nay nhớ về nguồn cội tổ tiên, tưởng nhớ ba vị Tiên chúa: Khúc Thừa Dụ, Khúc Hạo, Khúc Thừa Mỹ và Công chúa Khúc Thị Ngọc (được người dân suy tôn là Quỳnh Hoa Thánh Mẫu).

Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 5/8/2018, Thư viện Hồng Châu chính thức mở cửa. Thiện nhớ lại: Gọi là “mở cửa” thôi, chứ hôm đó trời mưa, tôi từ Hà Nội chở thêm sách về, ướt lướt thướt thì gặp các cháu nhỏ, một số học sinh ở quê đã đến nhà đợi để đón sách, vậy là tôi cho mượn luôn.

Từ đó, cứ mỗi Chủ nhật hàng tuần, thư viện đều đặn mở cửa cho bạn đọc đến mượn sách. Mỗi ngày thư viện lại được biết đến nhiều hơn, cả người đọc và người hiến tặng sách, tài liệu. Bước đầu thư viện “chạy tốt” rồi, nếu Chủ nhật nào tôi bận công tác không về được thì đã có người nhà trông nom.

“Thư viện được lập ra hoàn toàn miễn phí cho bạn đọc, nhưng cái vui và lãi nhất là việc lan tỏa tình yêu sách, dần dà dứt được các cháu nhỏ ra khỏi sự lệ thuộc vào smartphone, mạng xã hội và những trò chơi điện tử vô bổ…

Văn hóa đọc rõ ràng đang bị lấn lướt bởi nhiều loại hình giải trí, tiếp cận thông tin khác thời công nghệ. Nhưng qua tìm hiểu, nắm bắt thực trạng, biết ở quê mình và cả ở nhiều nơi nhu cầu đọc sách vẫn cao, nhất là lứa tuổi học sinh. Vì thế nên nếu thư viện được mở ra dù ít người đọc thôi cũng là quý rồi, may sao lại đông đấy…” – Thiện cười hồn hậu khi chia sẻ kinh nghiệm làm thư viện với bạn bè.

Lan tỏa văn hóa đọc

Số đầu sách mà Thư viện Hồng Châu hiện có là hơn 7.000 cuốn thuộc nhiều lĩnh vực, thể loại, trong đó có nhiều tư liệu thuộc loại quý hiếm. Đó đều là những quà tặng của bạn bè gần xa từ Nam chí Bắc, các nhà văn, nhà thơ, nhà báo, nhà khoa học và cả một số nhà xuất bản, nhà in…

Đó là những cuốn sách quý, những bản sách hiếm hoi còn lại của gia đình nhà thơ, dịch giả Khương Hữu Dụng. Bà Khương Băng Kính, con gái nhà thơ khi trao tặng những bản sách này đã cẩn thận viết lời đề tặng như một sự gửi gắm Thư viện giữ gìn và khai thác hiệu quả.

Nhà nghiên cứu, nhà báo, TS Ngô Vương Anh đã tặng Thư viện Hồng Châu một số tài liệu về chủ quyền biển đảo. Đặc biệt là tấm bản đồ “An Nam đại quốc họa đồ” do Giám mục Jean-Louis Taberd xuất bản năm 1838. Đây là một bản đồ hiếm hoi về Việt Nam vào thế kỷ 19, là một trong những bằng chứng lịch sử quan trọng khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.

Thậm chí, có nhà thơ, nhà văn ở Hà Nội còn tin yêu Thiện mà gửi gắm “sau này khi ông mất đi sẽ hiến tặng Thư viện Hồng Châu toàn bộ tác phẩm và tủ sách gia đình”,…

Tất cả những cuốn sách, tài liệu ở Thư viện đều đang được đông đảo bạn đọc mượn, nghiên cứu, đông nhất là các bạn học sinh địa phương, rồi cả những bác nông dân và giáo viên, sinh viên khu vực lân cận cũng tìm đến.

Cô giáo Nguyễn Thị Hà (giáo viên Trường THPT Trưng Vương, Văn Lâm, Hưng Yên) tâm sự: “Biết Thiện từ lâu, nay còn biết anh ấy mở Thư viện Hồng Châu miễn phí cho cộng đồng, một việc làm nhân văn. Chúng tôi đã đến thăm, mượn sách rồi chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp, học sinh biết để đến khai thác những tri thức quý giá từ địa chỉ văn hóa này. Đó thật sự là một thư viện tinh hoa”…

Thành công ở Thư viện Hồng Châu của Khúc Hồng Thiện cũng đã khiến những người bạn thân thiết của anh ở nhiều nơi khác nảy ý làm tủ sách, thư viện để góp phần lan toả văn hoá đọc, đây cũng là điều Thiện mong muốn và anh luôn sẵn lòng chia sẻ những đầu sách cho các thư viện bạn.

Dù mới đi vào hoạt động hơn một năm nay nhưng Thiện và những người bạn đã góp phần lan toả văn hoá đọc đi nhiều nơi, đã tặng sách cho nhiều trường học, triển khai những hoạt động khuyến học, khuyến đọc tới nhiều địa phương, tỉnh, thành khác…

Lời của Francis Bacon – triết gia người Anh với câu nói “Đọc sách làm cho con người đầy đủ, luận đàm tạo thành con người sẵn sàng và viết lách tạo thành con người đúng đắn” là động lực lớn để Khúc Hồng Thiện nỗ lực tự học, sáng tạo, đọc và góp phần lan tỏa văn hóa đọc.

Anh cũng tâm niệm rằng, sách là một thế giới rộng lớn mà mỗi trang sách, mỗi bước chân đi lại mở ra một chân trời mới. Thế giới ấy có thể là tri thức hay những tấm lòng và nhân cách cao đẹp. Thế nên ở Thư viện Hồng Châu luôn rộng cửa chào đón tất cả bạn đọc tại chỗ và mượn về nhà, cả buổi tối và cả ngày Chủ nhật hàng tuần và tất cả đều miễn phí.

Thiện luôn nhắn gửi bạn đọc của mình: “Sách là túi khôn của nhân loại, mà ở Thư viện Hồng Châu thì có rất nhiều sách hay, được chọn lọc từ mọi lĩnh vực. Các bạn đọc cứ việc đến mà khám phá túi khôn này nhé… Nào, các bạn học sinh cứ việc đến mượn sách, chịu khó đọc, học thật giỏi và vui, những việc khác chúng tôi lo!”. Thiện mỉm cười, trong khi lũ trẻ đang í ới gọi nhau lục sách.

Ở Thư viện Hồng Châu (thôn Hoàng Lê, xã Phan Đình Phùng, Mỹ Hào, Hưng Yên), như Thiện chia sẻ, trong những năm tới, anh sẽ tiếp tục thi công một số hạng mục cả nội ngoại thất để hoàn thiện một thư viện hiện đại; tiến hành kiểm kê, phân loại, sắp xếp lại các danh mục để hướng tới một thư viện tinh hoa cho cộng đồng, đặc biệt dành cho thanh thiếu nhi, học sinh, sinh viên trong và ngoài khu vực…

Có không ít câu hỏi dành cho anh: “Nhà nghèo tiền đâu chi phí thế”? Thiện cười vui, đáp lời: “Nhà cháu đơn giản chỉ thấy yêu sách, trân trọng những người đọc sách, được gia đình và bạn bè khích lệ nên làm Thư viện”. Tiền đâu mà làm? “Cũng đơn giản thôi ạ, nếu cuộc sống giản tiện đi nhiều nhu cầu vật chất và ơn giời cho khỏe mạnh, có người thân và bạn bè bên cạnh thì làm được và mong là còn làm được nhiều hơn thế”.

Nhà báo, nhà thơ Khúc Hồng Thiện, sinh năm 1983, quê Mỹ Hào, Hưng Yên. Hiện sống và viết tại Hà Nội, công tác tại Báo Nhân Dân. Tác phẩm chính: Chênh chao tích chèo, tập thơ, NXB Hội Nhà văn – 2010; Cùng nhau nhân từ, tập thơ, NXB Văn học – 2018,…

Danh hiệu Tài năng trẻ Thủ đô của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh TP Hà Nội trao tặng dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội (10-2010); Giải thưởng Phố Hiến (2005-2010) của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Hưng Yên; Giải thưởng Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (2011) và nhiều giải thưởng văn chương, báo chí khác…

Gần đây nhất, anh được Mặt trận Tổ quốc tỉnh Hưng Yên bình chọn là một trong những gương mặt tiêu biểu về đại đoàn kết – học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

HẠ AN
Ảnh trên: Nhà báo, nhà thơ Khúc Hồng Thiện với học sinh Trường tiểu học xã Phú Cường (TP Hưng Yên) trong buổi trao tặng sách của Thư viện Hồng Châu (12/2018).
Theo báo Pháp luật Việt Nam 2019